ఆఫ్ఘనిస్తాన్: సామ్రాజ్యాల స్మశానం – చరిత్ర, ముప్పులు, మరియు గెలవని యుద్ధం
ఉపోద్ఘాతం (Intro Paragraph)
ఆఫ్ఘనిస్తాన్… ప్రపంచ చరిత్రలో ఈ పేరు నిరంతరం ఒక భయంకరమైన సవాలుగానే నిలిచింది. గ్రేట్ బ్రిటన్ నుండి సోవియట్ యూనియన్ వరకు అనేక సామ్రాజ్యాలు ఇక్కడ అడుగుపెట్టాయి. కానీ, వాటి వైభవాన్ని, శక్తిని ఈ గడ్డపైనే కోల్పోయాయి. యుద్ధ వ్యూహాల నిపుణుడు డేవిడ్ ఇస్బీ (David Isby) తన “Afghanistan: Graveyard of Empires” పుస్తకంలో ఈ చారిత్రక సత్యాన్ని విశ్లేషించారు. ఆయన విశ్లేషణ నేటి సంక్షోభానికి, భవిష్యత్తు పరిష్కారానికి ఒక దారి చూపుతుంది.
మొదటగా, ఆఫ్ఘనిస్తాన్ కేవలం ఒక దేశం కాదు. అది భూభాగం, జాతి, మరియు మత విభేదాల “సుడిగుండం” (Vortex) అని ఇస్బీ స్పష్టం చేస్తారు. ఈ సుడిగుండం ఎందుకు ఏర్పడింది, దాని నుండి ఎలాంటి ముప్పులు పుట్టుకొస్తున్నాయి, అందువల్ల అమెరికా (US) మరియు NATO సంకీర్ణ దళాలు విజయం సాధించాలంటే ఏం చేయాలో ఆయన లోతుగా వివరించారు. ఈ సమగ్ర కథనం ఇస్బీ విశ్లేషణతో పాటు, 2021 తాలిబన్ తిరుగుబాటు మరియు ప్రస్తుత ఆర్థిక సంక్షోభాన్ని కూడా వివరిస్తుంది.
ఆఫ్ఘనిస్తాన్ సినిమా చరిత్ర,యుద్ధ చిత్రాలు 1970-2025
సుడిగుండంలోని భూభాగాలు – చరిత్రే అసలు ముప్పు
ఆఫ్ఘనిస్తాన్లో నెలకొన్న ప్రస్తుత అస్థిరతకు మూలాలను అర్థం చేసుకోవడం చాలా ముఖ్యం. ఎందుకంటే, ఇస్బీ ప్రకారం, ఆఫ్ఘనిస్తాన్ సమస్య కేవలం మిలిటరీ ఆపరేషన్ కాదు. ఇది వేల సంవత్సరాల చరిత్ర, భూగోళ శాస్త్రం మరియు సంస్కృతిలో పాతుకుపోయిన సమస్య. ఈ చారిత్రక వాస్తవాలను విస్మరిస్తే, ఎలాంటి వ్యూహం విజయవంతం కాదు. ఆఫ్ఘనిస్తాన్కు “సామ్రాజ్యాల స్మశానం” అనే పేరు రావడానికి ప్రధాన కారణం దాని భౌగోళిక నిర్మాణం (Geographic Structure). దేశంలో అత్యధిక ప్రాంతాన్ని హిందూ కుష్ పర్వతాలు ఆక్రమించాయి. దీనితో పాటు, ఈ పర్వతాలు దేశాన్ని అనేక చిన్న, వివిక్త లోయలుగా విభజించాయి. ఫలితంగా, ఏ కేంద్ర ప్రభుత్వం (కబుల్లోనిది కూడా) దేశం నలుమూలల అధికారాన్ని స్థాపించడం కష్టమైంది. అందువల్ల, స్థానిక గెరిల్లా పోరాట యోధులకు ఈ ప్రాంతం ఎప్పుడూ అనుకూలంగానే ఉంటుంది.
తెగలు, మాదకద్రవ్యాలు మరియు వార్లార్డులు
ఆఫ్ఘన్ ప్రజల మధ్య ఉన్న లోతైన జాతి విభేదాలు సంక్షోభానికి మరొక కీలకాంశం. ఇస్బీ చెప్పినట్లుగా, ఇరాక్లోని వర్గ పోరాటాల కంటే ఇవి చాలా పెద్దవి. అందువల్ల, దేశంలో ఏకరీతి జాతీయ గుర్తింపు కంటే జాతి, తెగ, మరియు ప్రాంతీయ విధేయతే బలంగా ఉంది. పష్తూన్లు అత్యధిక సంఖ్యలో ఉన్నప్పటికీ, దుర్రానీ మరియు ఘిల్జై వంటి తెగలుగా విడిపోయారు. తాలిబన్ ఉద్యమానికి ప్రధాన కేంద్రం ఈ పష్తూన్ ప్రాంతమే. ఈ బృందాల నాయకులందరూ వార్లార్డ్లుగా మారిపోయారు. ఇస్బీ విశ్లేషణ ప్రకారం, ఈ వార్లార్డ్లు మతం కోసం ఎంత పోరాడుతున్నారో, దానికి రెట్టింపు మాదకద్రవ్యాల వ్యాపారంపై నియంత్రణ కోసం పోరాడుతున్నారు. ఈ డబ్బు అస్థిరతకు ఇంధనంలా పనిచేస్తుంది.
సరిహద్దు ముప్పు: పాకిస్తాన్ ద్విముఖ వ్యూహం
ఆఫ్ఘనిస్తాన్ సమస్యను అర్థం చేసుకోవాలంటే, దాని పశ్చిమ సరిహద్దులో ఉన్న పాకిస్తాన్ పాత్రను విస్మరించలేం. ఇస్బీ దీనిని “సరిహద్దు భూభాగం” (Borderland) సమస్యగా చూశారు. పాకిస్తాన్ యొక్క ద్విముఖ విధానం (Dual Policy) సంక్షోభానికి ప్రధాన కారణం. ఒకవైపు, పాకిస్తాన్ ఉగ్రవాదంపై USకు మిత్రపక్షంగా నటిస్తుంది. అయితే, మరోవైపు, దాని గూఢచార సంస్థ ISI మరియు సైనిక వర్గంలోని కొన్ని వర్గాలు తాలిబన్ మరియు హక్కానీ నెట్వర్క్ వంటివారిని వ్యూహాత్మక ఆస్తులుగా చూస్తున్నాయి. ఫలితంగా, ఆఫ్ఘన్ తిరుగుబాటుదారులు (Insurgents) పాకిస్తాన్ సరిహద్దులో సురక్షితమైన ఆశ్రయాన్ని (Safe Haven) పొందగలుగుతున్నారు. దీనితో పాటు, పాకిస్తాన్ అంతర్గత అస్థిరత (TTP వంటి గ్రూపుల నుండి) కూడా ముప్పును పెంచుతోంది. అందువల్ల, ఇస్బీ ప్రకారం, ఆఫ్ఘనిస్తాన్ మరియు పాకిస్తాన్ ఒకే అస్థిరత సమస్యలో చిక్కుకున్నాయి.
సుడిగుండం నుండి ముప్పులు – నార్కోటిక్స్ (Narcotics) & టెర్రరిజం
ఇస్బీ, తన పుస్తకంలోని రెండవ భాగంలో, ఆఫ్ఘన్ సంక్షోభాన్ని శాశ్వతం చేస్తున్న మూడు అతిపెద్ద, ఒకదానితో ఒకటి ముడిపడి ఉన్న ముప్పులను వివరిస్తారు. ఈ ముప్పులను విడివిడిగా కాకుండా, వాటి పరస్పర అనుసంధానాన్ని అర్థం చేసుకుంటేనే పరిష్కారం సాధ్యమవుతుంది.
ట్రాన్స్నేషనల్ టెర్రరిజం (Transnational Terrorism)
అల్-ఖైదా (Al-Qaeda) అనేది కేవలం ఒక ప్రాంతీయ సమూహం కాదు. ఇది ప్రపంచవ్యాప్తంగా దాడులు చేయగల సామర్థ్యం గల ట్రాన్స్నేషనల్ టెర్రరిజం నెట్వర్క్. 2001లో ఆఫ్ఘనిస్తాన్ నుండి తరిమివేయబడినప్పటికీ, అల్-ఖైదా నాయకత్వం పాకిస్తాన్ సరిహద్దు లోపల బలమైన స్థావరాలను ఏర్పరుచుకుంది. కానీ, ఇస్బీ విశ్లేషణ ప్రకారం, అల్-ఖైదా స్థానిక తిరుగుబాటు గ్రూపుల నుండి మద్దతు పొందుతూ, ఆఫ్ఘనిస్తాన్ లోపల కూడా తన ప్రభావాన్ని కొనసాగిస్తోంది. ఈ సమూహాలు US/NATO దళాలపై IEDలు (Improvised Explosive Devices) మరియు ఆత్మహత్య దాడులు వంటి అధునాతన వ్యూహాలను ఉపయోగిస్తున్నాయి. ఫలితంగా, సాధారణ ప్రజలలో భయాన్ని, అస్థిరతను సృష్టించి, ప్రభుత్వాన్ని అప్రతిష్ఠపాలు చేస్తున్నాయి.
నార్కోటిక్స్ (Narcotics): అస్థిరతకు ఆర్థిక ప్రాణవాయువు
మాదకద్రవ్యాల వ్యాపారం కేవలం ఒక నేరపూరిత సమస్య కాదు. ఇది ఆఫ్ఘన్ సంక్షోభాన్ని శాశ్వతం చేసే “ఆర్థిక ప్రాణవాయువు” (Financial Oxygen) అని ఇస్బీ స్పష్టం చేశారు. ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద నల్లమందు (Opium) మరియు హెరోయిన్ (Heroin) ఉత్పత్తి కేంద్రంగా ఆఫ్ఘనిస్తాన్ ఉంది. మాదకద్రవ్యాల ఉత్పత్తి, రవాణా, మరియు విక్రయం ద్వారా వచ్చే డబ్బు తిరుగుబాటుదారులకు, స్థానిక వార్లార్డ్లకు మరియు అవినీతిపరులైన ప్రభుత్వ అధికారులకు సమృద్ధిగా అందుతోంది. అందువల్ల, ఈ అక్రమ ఆర్థిక వ్యవస్థ దేశంలో చట్టబద్ధమైన పాలన (Rule of Law) ఏర్పాటును నిరోధిస్తుంది.
రైతులలో తిరుగుబాటు మరియు పరిష్కారం
ఆఫ్ఘనిస్తాన్ భూభాగంలో 80% కంటే ఎక్కువ ప్రాంతం పంటకు అనుకూలించని భూమి. అయితే, నల్లమందు గసగసాల (Opium Poppies) సాగు లాభాల మార్జిన్ ఎక్కువగా ఉండటం వలన రైతులు దానిని ఎంచుకుంటారు. అంతర్జాతీయ దళాలు కేవలం పంటలను నాశనం (Crop Eradication) చేస్తే, ఫలితంగా రైతులు తమ ఏకైక ఆదాయ మార్గాన్ని కోల్పోయి పేదరికంలోకి నెట్టబడతారు. దీనితో పాటు, తాలిబన్ వచ్చి వారికి రక్షణ ఇస్తామని, పంట సాగుకు హామీ ఇస్తామని చెప్పినప్పుడు, రైతులు అనివార్యంగా వారివైపు మద్దతుగా నిలబడతారు. అందువల్ల, ఈ సుడిగుండాన్ని విచ్ఛిన్నం చేయడానికి చట్టబద్ధమైన ప్రత్యామ్నాయాలు మరియు వ్యవసాయ ఆర్థిక వ్యవస్థలో పెట్టుబడి (Investment) తప్పనిసరి.
చారిత్రక క్రమం: సోవియట్ నుండి తాలిబన్ వరకు (1979-2021)
ఆఫ్ఘనిస్తాన్ ఆధునిక చరిత్ర రెండు సూపర్ పవర్స్కు – సోవియట్ రష్యా మరియు యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఆఫ్ అమెరికా – గట్టి సవాలు విసిరింది.
🇷🇺 సోవియట్ దండయాత్ర మరియు ముజాహిదీన్ల విజయం
ఆఫ్ఘనిస్తాన్ చరిత్రలో మొదటి కీలక మలుపు 1979లో సోవియట్ యూనియన్ జోక్యం. కమ్యూనిస్ట్ ప్రభుత్వాన్ని రక్షించడానికి సోవియట్ సైన్యాన్ని పంపింది. కానీ, అమెరికా నేతృత్వంలోని పాశ్చాత్య దేశాలు, కోల్డ్ వార్ (Cold War) వ్యూహంలో భాగంగా, ముజాహిదీన్లకు భారీగా ఆయుధ సహాయం అందించాయి. ఫలితంగా, సోవియట్ యూనియన్ 10 సంవత్సరాల పాటు రక్తపాత పోరాటం చేసి, 1989లో దళాలను ఉపసంహరించుకుంది. సోవియట్ పతనానికి ఈ పరాజయం ఒక కీలక కారణంగా నిలిచింది.
అంతర్యుద్ధం మరియు తాలిబన్ ఆవిర్భావం
సోవియట్ నిష్క్రమణ తరువాత ముజాహిదీన్ కమాండర్లు ఒక్కొక్కరు ఒక్కో ప్రాంతానికి వార్లార్డ్లుగా మారిపోయారు. ఈ అంతర్యుద్ధం దేశాన్ని నాశనం చేసింది. ఈ అస్థిరత నేపథ్యంలో, 1994లో తాలిబన్ అనే కొత్త శక్తి ఆవిర్భవించింది. పాకిస్తాన్ సరిహద్దుల్లోని మదర్సాల నుండి వచ్చిన ఈ ఉద్యమం, స్థానిక ప్రజలకు భద్రత మరియు షరియా ఆధారిత న్యాయాన్ని వాగ్దానం చేసింది. అందువల్ల, తాలిబన్ వేగంగా విస్తరించింది. 1996 నాటికి తాలిబన్ కబుల్ను స్వాధీనం చేసుకుని, అల్-ఖైదా నాయకుడు ఒసామా బిన్ లాడెన్కు ఆశ్రయం ఇచ్చింది.
🇺🇸 అమెరికా దండయాత్ర మరియు బైడెన్ నిష్క్రమణ
సెప్టెంబర్ 11, 2001 దాడుల తరువాత అమెరికా ఆఫ్ఘనిస్తాన్పై దండయాత్ర చేసింది. అందువల్ల, తాలిబన్ ప్రభుత్వాన్ని కూల్చి, హమీద్ కర్జాయ్ నేతృత్వంలో పాశ్చాత్య మద్దతుతో ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసింది. అయితే, బలహీనమైన కేంద్ర ప్రభుత్వం మరియు విస్తృతమైన అవినీతి కారణంగా, తాలిబన్ 2006 నుండి తిరుగుబాటును పునరుద్ధరించింది. అధ్యక్షుడు జో బైడెన్ అధికారంలోకి వచ్చిన తర్వాత, 2021 ఆగస్టు 31కి దళాల ఉపసంహరణ గడువును ఖరారు చేశారు. ఫలితంగా, అమెరికన్ దళాల ఉపసంహరణ వేగవంతం కావడంతో, తాలిబన్ బలగాలు దేశవ్యాప్తంగా చకచకా ప్రావిన్సులను స్వాధీనం చేసుకున్నాయి.
ఆగస్ట్ 2021: తాలిబన్ తిరిగి అధికారం చేపట్టడం
కబుల్ పతనం ఆగస్ట్ 15, 2021 న జరిగింది. అధ్యక్షుడు అష్రఫ్ ఘనీ దేశం విడిచి పారిపోయారు. దీనితో పాటు, అమెరికా శిక్షణ ఇచ్చిన ఆఫ్ఘన్ నేషనల్ ఆర్మీ (ANA) మరియు పోలీసులు పోరాడకుండానే కూలిపోయారు. అందువల్ల, 20 ఏళ్ల తరువాత తాలిబన్ తిరిగి అధికారం చేపట్టింది. ఈ సంఘటన అమెరికా చరిత్రలో అత్యంత అపఖ్యాతి పాలైన నిష్క్రమణల్లో ఒకటిగా నిలిచింది. ఈ ఆధునిక చరిత్ర రెండు సూపర్ పవర్స్కు ముఖ్యమైన పాఠాలను నేర్పింది: ఆఫ్ఘనిస్తాన్ సమస్య కేవలం మిలిటరీ శక్తితో పరిష్కరించబడదు. స్థానిక చట్టబద్ధత (Legitimacy) మరియు అవినీతి నిర్మూలన కీలకం.
ఆర్థిక, సామాజిక సంక్షోభం (2021-2025)
తాలిబన్ తిరిగి అధికారం చేపట్టిన తర్వాత, ఆఫ్ఘన్ ఆర్థిక వ్యవస్థ (Afghan Economy) తీవ్ర సంకోచానికి గురైంది.
జీడీపీ (GDP) పతనం మరియు స్వల్ప స్థిరీకరణ
2021-2022లో జీడీపీ దాదాపు 20% నుండి 27% వరకు భారీగా పడిపోయింది. ఎందుకంటే, అంతర్జాతీయ అభివృద్ధి సహాయం (Development Aid) నిలిచిపోయింది. అమెరికా ఆఫ్ఘన్ సెంట్రల్ బ్యాంక్ (Da Afghanistan Bank) యొక్క $9 బిలియన్ల నిధులను స్తంభింపజేయడం వలన దేశీయ బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థలో ద్రవ్యత సంక్షోభం (Liquidity Crisis) ఏర్పడింది. కానీ, 2023-2024 ఆర్థిక సంవత్సరాలలో స్వల్ప స్థిరీకరణ కనిపించింది. వరల్డ్ బ్యాంక్ అంచనాల ప్రకారం, 2024 లో జీడీపీ 2.5% వరకు పెరిగింది. ఈ స్వల్ప వృద్ధి ప్రధానంగా వ్యవసాయం (Agriculture), మైనింగ్ (Mining), మరియు మానవతా సహాయం (Humanitarian Aid) కారణంగానే సాధ్యమైంది.
పేదరికం, ఆదాయం మరియు మహిళల పాత్ర
తలసరి ఆదాయం (Per Capita Income) 31% పడిపోయింది. ఫలితంగా, అంతకుముందు ఉన్న మధ్యతరగతి వర్గం కూడా ఇప్పుడు పేదరికంలో కూరుకుపోయింది. ఐక్యరాజ్యసమితి (UN) అంచనాల ప్రకారం, జనాభాలో కనీసం సగం మంది (50% పైగా) పేదరిక రేఖకు దిగువన జీవిస్తున్నారు. తాలిబన్ పాలనలో మహిళల ఉద్యోగాలపై ఆంక్షలు విధించడం వలన ఉపాధి మరియు మానవ వనరుల అభివృద్ధికి తీవ్ర విఘాతం కలిగింది. మహిళా ఉపాధి 25% వరకు తగ్గింది. అందువల్ల, ఇది జీడీపీలో 5% వరకు నష్టాన్ని కలిగిస్తుందని అంచనా.
మహిళల హక్కులు మరియు సామాజిక సంక్షోభం
ఆఫ్ఘనిస్తాన్లో 2021 ఆగస్టులో తాలిబన్ తిరిగి అధికారం చేపట్టినప్పటి నుండి, ఆ దేశ సామాజిక వ్యవస్థ మరియు మహిళల హక్కులు నాటకీయంగా క్షీణించాయి. గత ఇరవై ఏళ్లలో సాధించిన పురోగతి అంతా రద్దు చేయబడింది.
-
సెకండరీ విద్య నిషేధం: ఆఫ్ఘనిస్తాన్ ప్రపంచంలోనే ఆరవ తరగతి (Grade Six) తర్వాత బాలికలు సెకండరీ పాఠశాలలకు వెళ్లడానికి నిషేధం విధించిన ఏకైక దేశం. ఫలితంగా, 2025 నాటికి 2.2 మిలియన్ల మందికి పైగా బాలికలు విద్యకు దూరమయ్యారు.
-
పని మరియు స్వాతంత్ర్యం: మహిళలను ప్రభుత్వ ఉద్యోగాలు, UN ఏజెన్సీలు లేదా NGOలలో పనిచేయకుండా నిషేధించారు. తద్వారా, మహిళల ఆర్థిక స్వాతంత్ర్యం పూర్తిగా దెబ్బతింది. దీనితో పాటు, మహ్రమ్ (Mahram) నియమం (మగ బంధువు లేకుండా ప్రయాణించకూడదు) విధించారు.
-
ఆరోగ్య సంక్షోభం: విద్యా నిషేధం కారణంగా, అర్హత కలిగిన మహిళా ఆరోగ్య కార్యకర్తల కొరత ఏర్పడి, ప్రసూతి మరణాలు (Maternal Mortality) పెరుగుతున్నాయి. దేశంలోని 73% మంది ప్రజలకు తగిన వైద్య సదుపాయాలు అందుబాటులో లేవు.
పార్ట్ 3: విజయం కోసం ఇస్బీ సూత్రాలు – స్థానిక భాగస్వామ్యం
డేవిడ్ ఇస్బీ యొక్క మూడవ భాగం, US మరియు NATO సంకీర్ణ దళాలు విజయం సాధించడానికి ఒక ఖచ్చితమైన వ్యూహాత్మక మార్గదర్శిని అందిస్తుంది. సంక్లిష్టమైన ముప్పులను ఎదుర్కోవడానికి ప్రత్యేక వ్యూహాలు అవసరమని ఆయన వాదిస్తారు.
స్థానిక చట్టబద్ధతకు ప్రాధాన్యత
తిరుగుబాటును ఎదుర్కోవడానికి కేవలం సైనిక చర్యలు సరిపోవని, రాజకీయ మరియు సామాజిక చర్యలు అవసరమని ఇస్బీ స్పష్టం చేస్తారు. విజయం సాధించాలంటే “స్థానిక భాగస్వామ్యాన్ని” (Local Involvement) పెంచడం కీలకం. కబుల్లోని కేంద్రీకృత, అవినీతిపరులైన ప్రభుత్వాన్ని బలవంతంగా రుద్దడానికి బదులుగా, ప్రాంతీయ మరియు జిల్లా స్థాయిలో చట్టబద్ధమైన, సమర్థవంతమైన నాయకులకు మద్దతు ఇవ్వాలి. తద్వారా, తిరుగుబాటుదారులకు వ్యతిరేకంగా పోరాడటానికి ప్రజల్లో ఒక బలమైన కారణం ఏర్పడుతుంది.
💰 ఆర్థిక పరిష్కారం మరియు పారదర్శకత
ఇస్బీ అభిప్రాయం ప్రకారం, పాత విదేశీ సహాయ పద్ధతులు వృధా అయ్యాయి. సహాయం అనేది కేవలం దాతృత్వం కాదు, వ్యూహాత్మక యుద్ధ సాధనం (Strategic War Tool) కావాలి. విదేశీ సహాయ నిధులు నేరుగా అవినీతిని పెంచుతున్నాయి. అందువల్ల, సహాయం అందించే విధానాన్ని సమూలంగా మార్చాలి. నిధులను కబుల్ ప్రభుత్వం నుండి కాకుండా, నేరుగా స్థానిక ప్రాజెక్టుల నిర్వహణకు అందించాలి. దీనితో పాటు, మాదకద్రవ్యాల ముప్పును ఎదుర్కోవడానికి వ్యవసాయ ఆర్థిక వ్యవస్థను చట్టబద్ధంగా బలోపేతం చేయాలి.
దీర్ఘకాలిక విజయం: ఆఫ్ఘన్ పెట్టుబడి
ఆఫ్ఘనిస్తాన్ ఎప్పటికీ విదేశీ సహాయంపై ఆధారపడకుండా ఉండాలంటే, అది తన సొంత ఆర్థిక వ్యవస్థను నిర్మించుకోవాలి. ఆఫ్ఘనిస్తాన్లో $1 ట్రిలియన్ నుండి $3 ట్రిలియన్ల విలువైన అపారమైన ఖనిజ నిల్వలు (లిథియం, రాగి) ఉన్నాయి. కానీ, ఈ వనరులను అభివృద్ధి చేయడానికి పెట్టుబడి పెట్టాలి. తద్వారా, ఇది ఆఫ్ఘన్ రాష్ట్రానికి దీర్ఘకాలంలో చట్టబద్ధమైన, సొంత ఆదాయ వనరుగా మారుతుంది.
ముగింపులో, ఇస్బీ స్పష్టం చేసినట్లుగా, ఆఫ్ఘనిస్తాన్లో విజయం అనేది ఒక రాత్రిలో జరిగేది కాదు; ఇది “ఒక తరానికి సంబంధించిన పని” (Task of a Generation). విదేశీ శక్తులు కేవలం సమర్థతను అందించగలవు. అందువల్ల, ఈ యుద్ధాన్ని గెలవగలిగే శక్తి ఆఫ్ఘన్ ప్రజలకు మాత్రమే ఉంది. ఈ వ్యూహాన్ని విస్మరిస్తే, చరిత్ర పునరావృతమవుతుంది, మరియు అంతర్జాతీయ సమాజం మళ్ళీ ఆ “సామ్రాజ్యాల స్మశానంలో” చిక్కుకుపోక తప్పదు.