జీఎస్టీ సంస్కరణలు: మధ్యతరగతికి భారీ ఊరట, విలాస వస్తువులపై పన్నుల భారం
న్యూఢిల్లీ: 3 సెప్టెంబర్ 2025 : దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థను కొత్త పుంతలు తొక్కించే లక్ష్యంతో కేంద్ర ప్రభుత్వం అత్యంత ప్రతిష్టాత్మకంగా అమలు చేస్తున్న వస్తు, సేవల పన్ను (జీఎస్టీ) విధానంలో సమూల మార్పులు వచ్చాయి. సెప్టెంబర్ 3, 2025న జరిగిన జీఎస్టీ కౌన్సిల్ సమావేశంలో నెక్స్ట్ జనరేషన్ జీఎస్టీ సంస్కరణలకు కేంద్రం శ్రీకారం చుట్టింది. ఈ సమావేశంలో తీసుకున్న నిర్ణయాలు సామాన్య ప్రజలు, మధ్యతరగతి, రైతులు, మరియు చిన్న పరిశ్రమలకు భారీ ఊరట కలిగించేవిగా ఉన్నాయి. కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ అధ్యక్షతన జరిగిన ఈ సమావేశంలో ప్రస్తుతమున్న నాలుగు స్లాబ్‌లను (5, 12, 18, 28 శాతం) ఇకపై కేవలం రెండు స్లాబ్‌లకు (5, 18 శాతం) కుదించాలని నిర్ణయించారు. ఈ కొత్త స్లాబ్ రేట్లు సెప్టెంబర్ 22, 2025 నుంచి అమలులోకి రానున్నాయి.
రెండు స్లాబ్‌ల విధానం – ఎందుకు ఈ మార్పు?
ప్రస్తుతం ఉన్న నాలుగు జీఎస్టీ స్లాబ్‌ల విధానం సంక్లిష్టంగా ఉందని, కొన్ని వస్తువులపై పన్ను రేట్లు వినియోగదారులకు గందరగోళాన్ని సృష్టిస్తున్నాయని ఆర్థికవేత్తలు చాలా కాలంగా అభిప్రాయపడుతున్నారు. దీని వల్ల పన్నుల వసూళ్లలోనూ, పన్ను చెల్లింపుదారులకు సరైన స్పష్టత ఇవ్వడంలోనూ కొన్ని ఇబ్బందులు ఎదురవుతున్నాయి. ఈ నేపథ్యంలో, ప్రధాని మోదీ **’నెక్స్ట్ జనరేషన్ సంస్కరణల’**కు పిలుపునిచ్చారు. ఇందులో భాగంగా, జీఎస్టీ విధానాన్ని సరళతరం చేయాలనే ఉద్దేశంతో ఈ రెండు స్లాబ్‌ల విధానాన్ని ప్రవేశపెట్టారు. ముఖ్యంగా, సామాన్య ప్రజలు ఉపయోగించే నిత్యావసర వస్తువుల ధరలు అందుబాటులో ఉండేలా చూడటం, అదే సమయంలో విలాస వస్తువుల నుంచి అధిక పన్ను రాబట్టడం ఈ మార్పు వెనుక ఉన్న ప్రధాన కారణం.
పాత విధానంలో 12 శాతం, 28 శాతం స్లాబ్‌లు చాలా మందికి ఇబ్బందిగా మారాయి. ఈ రెండింటినీ తొలగించి, కొన్నింటిని 5 శాతం స్లాబ్‌లోకి, మరికొన్నింటిని 18 శాతం స్లాబ్‌లోకి తీసుకురావడం ద్వారా పన్నుల వ్యవస్థను మరింత సులభతరం చేయాలని నిర్ణయించారు. ఇది ప్రభుత్వానికి పన్నుల వసూళ్లను పెంచడానికి, ప్రజల వ్యయభారాన్ని తగ్గించడానికి ఉపకరిస్తుంది.
సామాన్య ప్రజలు, రైతులపై సానుకూల ప్రభావం
ఈ కొత్త విధానంలో వ్యవసాయం, వైద్యం, చేనేత, గ్రానైట్, మార్బుల్, సిమెంట్, ఫెర్టిలైజర్స్ వంటి రంగాలకు భారీ ఊరట లభించింది. ఇవి నేరుగా ప్రజల జీవితాలపై ప్రభావం చూపే రంగాలు.
- వ్యవసాయ రంగం: వ్యవసాయ పరికరాలపై జీఎస్టీని 12 శాతం నుంచి 5 శాతానికి తగ్గించారు. అలాగే, ఎరువులు (ఫెర్టిలైజర్స్)పై పన్ను 18 శాతం నుంచి 5 శాతానికి తగ్గింది. ఈ నిర్ణయాల వల్ల రైతులకు వ్యవసాయ ఖర్చులు గణనీయంగా తగ్గుతాయి. ఫలితంగా వ్యవసాయ ఉత్పత్తుల ధరలు కూడా తగ్గే అవకాశం ఉంది. ఇది దేశీయ ఆహార భద్రతకు దోహదపడుతుంది.
- వైద్య రంగం: ఆరోగ్య సంరక్షణ అత్యంత ముఖ్యమైన రంగం. ఈ సమావేశంలో 33 ప్రాణాధార ఔషధాలపై జీఎస్టీని 12 శాతం నుంచి సున్నా శాతానికి తగ్గించడం ఒక చరిత్రాత్మక నిర్ణయం. దీంతో క్యాన్సర్, డయాబెటిస్, గుండె జబ్బులు వంటి తీవ్రమైన వ్యాధులకు సంబంధించిన మందులు చౌకగా లభిస్తాయి. ఇది పేద, మధ్యతరగతి ప్రజలకు వైద్య ఖర్చుల భారం నుంచి పెద్ద ఊరట. అలాగే, వ్యక్తిగత లైఫ్, హెల్త్, టర్మ్ బీమా పాలసీలపై జీఎస్టీని పూర్తిగా తొలగించారు. ఈ నిర్ణయం ప్రజలు సులభంగా బీమా పాలసీలను తీసుకోవడానికి ప్రోత్సహిస్తుంది.
- నిర్మాణ రంగం: దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థలో కీలక పాత్ర పోషించే సిమెంట్ ధరలు తగ్గుముఖం పట్టనున్నాయి. సిమెంట్‌పై జీఎస్టీని 28 శాతం నుంచి 18 శాతానికి తగ్గించారు. ఇది ఇల్లు కట్టుకోవాలనుకునే సామాన్య ప్రజలకు, నిర్మాణ సంస్థలకు ఎంతో లాభం చేకూరుస్తుంది. అలాగే, గ్రానైట్, మార్బుల్‌పై పన్నును 5 శాతానికి తగ్గించడం కూడా నిర్మాణ రంగానికి ఉత్సాహాన్నిస్తుంది.
- మధ్యతరగతికి ఊరట: చాలా ఆహార పదార్థాలపై సున్నా శాతం జీఎస్టీ కొనసాగుతుంది. అలాగే, పేద, మధ్యతరగతి ప్రజలు అధికంగా వాడే వస్తువులపై 5 శాతం జీఎస్టీ ఉంటుంది. దీంతో నిత్యావసరాల ధరలు పెరిగే అవకాశం లేదు. 350 సీసీ కంటే తక్కువ సామర్థ్యం ఉన్న వాహనాలపై జీఎస్టీని 28 శాతం నుంచి 18 శాతానికి తగ్గించడంతో మధ్యతరగతి కుటుంబాలకు వాహనాల కొనుగోలు వ్యయం తగ్గుతుంది.
విలాస వస్తువులపై పన్నుల భారం
ఒక వైపు సామాన్య ప్రజలకు ఊరటనిస్తూనే, మరోవైపు ప్రభుత్వం విలాస వస్తువులపై పన్నులను గణనీయంగా పెంచింది. ఆర్థిక వ్యవస్థలో అసమానతలను తగ్గించడానికి, సంపన్నుల నుంచి అధిక పన్ను రాబట్టడానికి ఈ నిర్ణయం ఉపయోగపడుతుంది.
- 40% జీఎస్టీ: పాన్ మసాలా, సిగరెట్, గుట్కా, పొగాకు ఉత్పత్తులు, పండ్ల రసం కాని నాన్-ఆల్కహాలిక్ పానీయాలపై జీఎస్టీని 40 శాతానికి పెంచారు. ఇది ప్రభుత్వ ఆదాయాన్ని పెంచడంతో పాటు, ఆరోగ్యానికి హానికరం అయిన ఉత్పత్తుల వినియోగాన్ని తగ్గించడానికి కూడా దోహదపడుతుంది.
- టీవీలపై పన్ను: అన్ని రకాల టీవీలపై 18 శాతం జీఎస్టీ విధించాలని నిర్ణయించారు. ఇది పాత విధానంతో పోలిస్తే కొన్ని రకాల టీవీలపై పన్ను తగ్గినా, పెద్ద స్క్రీన్ టీవీలపై మాత్రం పన్ను పెరిగినట్లవుతుంది.
ఆర్థిక నిపుణుల అభిప్రాయాలు
ఈ కొత్త సంస్కరణలపై ఆర్థిక నిపుణులు సానుకూలంగా స్పందించారు. ఈ నిర్ణయం వల్ల పన్ను వ్యవస్థ మరింత సరళంగా మారుతుందని, పన్ను ఎగవేత తగ్గుతుందని, ప్రభుత్వ ఆదాయం పెరుగుతుందని వారు అంచనా వేస్తున్నారు.
- పన్నుల వ్యవస్థ సరళీకరణ: ఆర్థికవేత్త రమేష్ కుమార్ మాట్లాడుతూ, “రెండు స్లాబ్‌ల విధానం ఒక విప్లవాత్మకమైన మార్పు. ఇది పన్నుల వ్యవస్థను అర్థం చేసుకోవడం సులభతరం చేస్తుంది. పన్నుల వసూళ్లలో పారదర్శకత పెరుగుతుంది.” అని అన్నారు.
- ద్రవ్యోల్బణంపై ప్రభావం: నిత్యావసరాలు, వ్యవసాయ ఉత్పత్తులు, వైద్య సేవలపై పన్ను తగ్గించడం వల్ల ద్రవ్యోల్బణం అదుపులో ఉంటుందని, ప్రజల కొనుగోలు శక్తి పెరుగుతుందని నిపుణులు అభిప్రాయపడుతున్నారు.
- ఆర్థిక వృద్ధి: సిమెంట్, ఇనుము, స్టీల్ వంటి కీలక రంగాలపై పన్ను తగ్గించడం వల్ల నిర్మాణ రంగం ఊపందుకుంటుంది. ఇది దేశ ఆర్థిక వృద్ధికి దోహదపడుతుంది.
- పన్ను ఆదాయం: విలాస వస్తువులపై పన్ను పెంచడం వల్ల ప్రభుత్వానికి అధిక ఆదాయం వస్తుంది. ఈ ఆదాయాన్ని ప్రజల సంక్షేమ పథకాలకు ఉపయోగించవచ్చు.
జీఎస్టీ ఫైలింగ్ సరళతరం
కేవలం స్లాబ్‌ల మార్పు మాత్రమే కాకుండా, జీఎస్టీ ఫైలింగ్‌ను కూడా సరళతరం చేస్తున్నట్లు ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ ప్రకటించారు. ఈ నిర్ణయం చిన్న వ్యాపారులు, పారిశ్రామికవేత్తలకు ఎంతో ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది. పన్ను చెల్లింపు ప్రక్రియలో ఉండే క్లిష్టతలను తగ్గించడం ద్వారా వ్యాపార నిర్వహణ సులభమవుతుంది.
ముగింపు
కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రవేశపెట్టిన ఈ నూతన జీఎస్టీ సంస్కరణలు ‘సబ్ కా సాత్, సబ్ కా వికాస్’ అనే నినాదానికి అనుగుణంగా ఉన్నాయని చెప్పవచ్చు. ఈ నిర్ణయాలు సామాన్య ప్రజలు, మధ్యతరగతికి ఆర్థిక భారం తగ్గించి, దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థను మరింత పటిష్టం చేస్తాయని భావిస్తున్నారు. విలాస వస్తువులపై అధిక పన్ను, నిత్యావసరాలపై తక్కువ పన్ను విధానం వల్ల సమాజంలో ఆర్థిక అసమానతలు కొంతమేర తగ్గుతాయని ఆర్థిక నిపుణులు విశ్వసిస్తున్నారు. సెప్టెంబర్ 22 నుంచి అమలులోకి రానున్న ఈ కొత్త విధానం దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థలో ఒక కొత్త అధ్యాయానికి శ్రీకారం చుట్టనుంది. ఈ నిర్ణయాలు దేశ ప్రజలకు దీర్ఘకాలంలో ఏవిధంగా ఉపయోగపడతాయో వేచి చూడాలి.