హైదరాబాద్లో ఆకాశ హార్మ్యాల విప్లవం: పెరుగుతున్న ఎత్తు… మౌలిక వసతుల మాటేమిటి?
గ్రేటర్ హైదరాబాద్ పరిధిలో గత కొద్ది సంవత్సరాలుగా జరుగుతున్న నిర్మాణ విప్లవం అసాధారణమైనది. నగరం రూపురేఖలను సమూలంగా మార్చేస్తూ, ఆకాశ హార్మ్యాల (High-Rise Buildings) నిర్మాణానికి హైదరాబాద్ అడ్డాగా నిలుస్తోంది. ఒకప్పుడు కేవలం 10 నుండి 15 అంతస్తుల భవనాలు కనిపించేచోట, ఇప్పుడు 30 నుంచి 65 అంతస్తుల మేఘాలను తాకే నిర్మాణాలు ఆవిష్కృతమవుతున్నాయి. ముఖ్యంగా, రియల్ ఎస్టేట్ రంగంలో నెలకొన్న ఈ ఉత్సాహం నగర అభివృద్ధికి ఒక సాక్ష్యంగా నిలుస్తున్నప్పటికీ, దీని వెనుక దాగి ఉన్న మౌలిక సదుపాయాల సవాళ్లు, సమస్యల గురించి లోతైన విశ్లేషణ అవసరం.
9 నెలల్లో 77 భవనాలకు అనుమతి: వేగం వెనుక కారణాలు
హైదరాబాద్ మెట్రోపాలిటన్ డెవలప్మెంట్ అథారిటీ (HMDA) ఇస్తున్న అనుమతుల సంఖ్యే ఈ నిర్మాణ వేగానికి అద్దం పడుతోంది. ఈ ఏడాది జనవరి నుంచి సెప్టెంబర్ వరకు కేవలం తొమ్మిది నెలల స్వల్ప వ్యవధిలోనే ఏకంగా 77 హైరైజ్ భవనాలకు HMDA ఆమోదం తెలిపింది. ఈ గణాంకాలు నగరంలో అపార్ట్మెంట్ కల్చర్ ఎంతగా పాతుకుపోయిందో స్పష్టం చేస్తున్నాయి. నివాసితులు కేవలం స్వతంత్ర ఇళ్లకు బదులు, ఆధునిక వసతులు కలిగిన అపార్ట్మెంట్ల వైపు మొగ్గు చూపడం దీనికి ప్రధాన కారణం.
దీనితో పాటు, నిర్మాణదారులు సైతం భూమి విలువ పెరుగుతున్న నేపథ్యంలో, తక్కువ స్థలంలో ఎక్కువ ఫ్లాట్లను నిర్మించేందుకు హైరైజ్ నిర్మాణాలను ఎంచుకుంటున్నారు. అందువల్ల, భారీ సంఖ్యలో 30 అంతస్తులకు పైబడిన భవనాల కోసం HMDA కి దరఖాస్తులు వెల్లువెత్తుతున్నాయి. ఈ తొమ్మిది నెలల్లో 6,079 దరఖాస్తులు రాగా, వాటిలో 50 కంటే ఎక్కువ దరఖాస్తులు 30 అంతస్తులకు పైబడిన హైరైజ్ భవనాలకు చెందినవే కావడం విశేషం.
హైరైజ్ హబ్గా ఐటీ కారిడార్ చుట్టుపక్కల ప్రాంతాలు
హైదరాబాద్లో హైరైజ్ నిర్మాణాలకు ముఖ్య కేంద్రాలుగా కొన్ని ప్రాంతాలు రూపాంతరం చెందాయి. వాటిలో కోకాపేట, బండ్లగూడ జాగీర్, కొండాపూర్, మణికొండ, ఐటీ కారిడార్, బటీ కారిడార్ లాంటి ప్రాంతాలు అగ్రస్థానంలో ఉన్నాయి. ముఖ్యంగా కోకాపేట ప్రాంతం హైరైజ్ నిర్మాణాల స్వర్గధామంగా మారింది. ఇక్కడే ఇటీవల G+63 మరియు G+56 అంతస్తుల నిర్మాణాలకు పర్మిషన్లు ఇవ్వడం జరిగింది.
ఉదాహరణకు, కోకాపేటలో 2.17 ఎకరాల విస్తీర్ణంలో ఒక బ్లాక్ నిర్మాణానికి అనుమతి లభించింది. ఇది 4 సెల్లార్, గ్రౌండ్ మరియు 63 అంతస్తులతో దాదాపు 362 ఫ్లాట్లను కలిగి ఉంటుంది. అదేవిధంగా, మరో సంస్థ 7.71 ఎకరాలలో 5 బ్లాక్లను, ప్రతి బ్లాక్లో 4 సెల్లార్లు + గ్రౌండ్ + 56 అంతస్తులతో మొత్తం 656 ఫ్లాట్లతో భారీ భవనాన్ని నిర్మిస్తోంది. అంతేకాక, బండ్లగూడ జాగీర్లో సైతం 30 నుండి 47 అంతస్తుల భవనాలు నిర్మాణంలో ఉన్నాయి. ఈ భారీ ప్రాజెక్టులన్నీ నగరం రూపురేఖలను సమూలంగా మార్చేసి, అంతర్జాతీయ స్థాయి నగరంగా హైదరాబాద్ను నిలపడంలో కీలక పాత్ర వహిస్తాయని అధికారులు చెబుతున్నారు.
సవాలు: మౌలిక సదుపాయాల లోపం – పరిష్కారం ఎక్కడ?
అయితే, ఈ అనూహ్య నిర్మాణ వేగం, ఆకాశాన్ని తాకే భవనాలను చూసి మురిసిపోతున్న సమయంలో, వీటి నిర్మాణానంతరం ఉత్పన్నమయ్యే సమస్యలపై నిర్మాణదారులు, నిపుణులు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ఈ కారణంగా, భారీ నిర్మాణాలు పూర్తయ్యాక ఏర్పడే భారాన్ని తట్టుకునే శక్తి ప్రస్తుతం నగర మౌలిక సదుపాయాల వ్యవస్థకు ఉందా అనేదే ప్రధాన ప్రశ్న.
ముఖ్యంగా, ఐటీ కారిడార్, ఎస్ఈజడ్ ప్రాంతాలలో ఇప్పటికే చిన్నపాటి వర్షానికే రోడ్లన్నీ నీటితో నిండిపోతున్నాయి. దాంతో, ట్రాఫిక్ సమస్యలు తీవ్రమవుతున్నాయి. ఈ నేపథ్యంలో, కొన్ని వేలమంది నివాసం ఉండే ఈ హైరైజ్ భవనాలు పూర్తయితే, ట్రాఫిక్ రద్దీ, డ్రైనేజీ వ్యవస్థ సామర్థ్యం, ముఖ్యంగా తాగునీటి సరఫరా వంటి సమస్యల తీవ్రత ఎలా ఉంటుందనే విషయంలో స్పష్టత కొరవడింది. మరోవైపు, HMDA ఈ అనుమతులు ఇస్తున్నప్పుడు ఈ భవిష్యత్తు సమస్యల పరిష్కారానికి ఎలాంటి దీర్ఘకాలిక ప్రణాళికలు సిద్ధం చేసింది అనేది ప్రశ్నార్థకం. ఫలితంగా, ప్రస్తుత నగర వసతులు, ఈ కొత్త భవనాల భారాన్ని తట్టుకోలేకపోతే, భవిష్యత్తులో హైదరాబాద్ ఒక అస్తవ్యస్తమైన నగరంగా మారే ప్రమాదం ఉంది.
అగ్ని ప్రమాదాలు & విపత్తు నిర్వహణ: తప్పనిసరి క్లారిటీ
నివాసితుల భద్రత విషయంలోనూ స్పష్టత అవసరం. 50, 60 అంతస్తుల భవనాలలో అగ్ని ప్రమాదాలు సంభవించినప్పుడు, వాటిని ఎదుర్కొనేందుకు నగరంలో సరిపడా అత్యాధునిక అగ్నిమాపక యంత్రాంగం ఉందా? అనేది ముఖ్యమైన అంశం. దీనితో పాటు, విపత్తు నిర్వహణ కోసం ఆయా భవనాలలో ఎలాంటి ఏర్పాట్లు చేస్తున్నారు, వాటిని HMDA ఎలా పర్యవేక్షిస్తుంది అన్న విషయాలపై బిల్డర్లకు, కొనుగోలుదారులకు పూర్తి క్లారిటీ ఇవ్వాల్సిన అవసరం ఉంది. కేవలం అనుమతులు ఇచ్చేయడం కాకుండా, అంతర్జాతీయ ప్రమాణాలకు అనుగుణంగా భద్రతా వ్యవస్థలను పటిష్టం చేయాల్సిన బాధ్యత అధికారులపై ఉంది.
లగ్జరీకి కొత్త నిర్వచనం: హెలిప్యాడ్లు, స్కైవాక్లు
హైరైజ్ భవనాలలో ప్లాట్ల కొనుగోలుకు డిమాండ్ పెరగడంతో, నిర్మాణ సంస్థలు విలాసవంతమైన వసతులను అందిస్తున్నాయి. ఒకప్పుడు స్విమ్మింగ్ పూల్, జిమ్, క్లబ్ హౌస్ లాంటివి లగ్జరీగా భావించేవారు. అయితే, ఇప్పుడు అంతర్జాతీయ స్థాయి వసతులను కోరుకునే కొనుగోలుదారుల కోసం గోల్ఫ్ కోర్ట్, హెలిప్యాడ్, స్కైవాక్ లాంటి సదుపాయాలను సైతం నిర్మాణ సంస్థలు కల్పిస్తున్నాయి.
కూకట్పల్లి, నానక్ రామ్గూడ, నియోపోలిస్ ప్రాంతాలలో ఇప్పటికే లగ్జరీ అపార్ట్మెంట్లలో హెలిప్యాడ్ నిర్మాణాలకు అనుమతులు జారీ అయ్యాయి. లోధా, ఎల్ అండ్ టీ – ఫోనిక్స్, మంజీరా, మంత్రి, జీహెచ్ఆర్ లాంటి ప్రముఖ సంస్థలు ఈ విలాసవంతమైన సౌకర్యాలను అందిస్తున్నాయి. ఈ మార్పు హైదరాబాద్లో నివసించే వారి జీవన ప్రమాణాలను పెంచడానికి దోహదపడుతుంది.
పరిష్కారాలు: సుస్థిర అభివృద్ధి కోసం ప్రణాళిక
ఈ మొత్తం విశ్లేషణలో మనం గుర్తించాల్సిన ముఖ్య విషయం ఏమిటంటే, హైదరాబాద్లో హైరైజ్ నిర్మాణాలు అనివార్యం మరియు అభివృద్ధికి సూచిక. మొత్తానికి, HMDA పారదర్శక విధానాల వల్ల 9 నెలల్లో 88.15 లక్షల చదరపు మీటర్ల అభివృద్ధికి ఆమోదం లభించింది. మెట్రోపాలిటన్ కమిషనర్ సర్ఫరాజ్ అహ్మద్ చెప్పినట్లుగా, ఇది అసాధారణమైన ప్రగతి. కాబట్టి, ఈ ప్రగతి సుస్థిరంగా ఉండాలంటే, తక్షణమే కొన్ని కీలక చర్యలు తీసుకోవాలి:
- సమగ్ర మౌలిక సదుపాయాల మాస్టర్ ప్లాన్: రాబోయే ఐదేళ్లలో ఈ హైరైజ్ భవనాల ద్వారా నగరంలోకి చేరే అదనపు జనాభాను దృష్టిలో ఉంచుకుని, సమగ్ర రోడ్డు, డ్రైనేజీ, తాగునీటి సరఫరా మాస్టర్ ప్లాన్ను రూపొందించాలి.
- ట్రాఫిక్ మేనేజ్మెంట్ & పబ్లిక్ ట్రాన్స్పోర్ట్: భారీ నిర్మాణాలకు అనుమతి ఇచ్చేటప్పుడే ఆయా ప్రాంతాల్లో ప్రజా రవాణా (మెట్రో, బస్సులు) సౌకర్యాలను పెంచాలి. అందువల్ల, వ్యక్తిగత వాహనాల వాడకం తగ్గి ట్రాఫిక్ సమస్య కొంతవరకు పరిష్కారమవుతుంది.
- పటిష్టమైన భద్రతా నిబంధనలు: ప్రతి హైరైజ్ భవనం అగ్నిమాపక, విపత్తు నిర్వహణ నిబంధనలను కచ్చితంగా పాటించేలా కఠిన చర్యలు తీసుకోవాలి. ఉల్లంఘించిన బిల్డర్లపై భారీ జరిమానాలు విధించాలి.
- నీటి సంరక్షణ: ప్రతి హైరైజ్ భవనంలో వర్షపు నీటి సంరక్షణ (Rainwater Harvesting), మురుగు నీటి శుద్ధి (Sewage Treatment Plant – STP) ప్లాంట్లు తప్పనిసరి చేయాలి. తద్వారా, నీటి సమస్యను అదుపు చేయవచ్చు.
చివరగా, హైదరాబాద్ ఆకాశ హార్మ్యాల అడ్డాగా మారడంలో సందేహం లేదు. ఈ వేగాన్ని కొనసాగించడానికి, భవిష్యత్తు తరాలకు సుందరమైన, సురక్షితమైన నగరాన్ని అందించడానికి, ప్రభుత్వం, HMDA, బిల్డర్లు కలిసికట్టుగా మౌలిక వసతుల సమస్యలకు శాశ్వత పరిష్కారాలను వెతకాలి. కేవలం ఎత్తు పెంచడం కాదు, నాణ్యతను పెంచడంపై దృష్టి సారించినప్పుడే హైదరాబాద్ నిజమైన అంతర్జాతీయ నగరంగా నిలుస్తుంది.
