2025 సెప్టెంబర్‌లో భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ, క్రిసిల్ రిపోర్ట్ సంచలన విషయాలు. రుణాలు చౌక కాబోతున్నాయా? – US టారిఫ్‌ల దెబ్బకు తలొగ్గని భారత్, RBI నెక్స్ట్ ప్లాన్ ఏంటి?
పెళుసైన సమతుల్యతలో భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ: గ్లోబల్ వణుకు Vs దేశీయ పటిష్టత
అవును, ప్రపంచ మార్కెట్లు అస్థిరంగా ఉన్న ఈ తరుణంలో, భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ ఒక కీలకమైన దశలో నిలబడింది. మన దేశీయ వృద్ధికి సంబంధించిన గణాంకాలు ఒకవైపు ఆశావహంగా కనిపిస్తున్నా, మరోవైపు అంతర్జాతీయ రాజకీయాలు, వాణిజ్య యుద్ధాలు మరియు ఫైనాన్షియల్ ప్రవాహాలు ఆందోళన కలిగిస్తున్నాయి. నవీనంగా విడుదలైన క్రిసిల్ ఫైనాన్షియల్ కండిషన్స్ ఇండెక్స్ (FCI) నివేదిక ప్రకారం, సెప్టెంబర్ 2025లో భారతదేశ ఆర్థిక పరిస్థితులు ఆగస్టుతో పోలిస్తే స్థిరంగా ఉన్నాయని, అయితే ఇది “జాగ్రత్త పడాల్సిన జోన్” అని స్పష్టమవుతోంది.
నివేదిక ప్రకారం, క్రిసిల్ FCI సూచీ సెప్టెంబర్‌లో -0.6 వద్ద నిలిచింది. ఇది ఆర్థిక సంవత్సరం సగటు -0.4 కంటే తక్కువ. సంఖ్యల్లో తేడా స్వల్పంగా ఉన్నప్పటికీ, ఇది సూచించేది ఏమిటంటే – మన దేశీయ మార్కెట్లలో స్వల్పంగానైనా ఆర్థిక ఒత్తిడి పెరిగింది. ఈ ఒత్తిడి అంతర్గత అంశాల కంటే, ప్రపంచ షాక్‌ల ప్రభావం వల్లే అధికంగా ఉన్నట్లు నిపుణులు విశ్లేషిస్తున్నారు. మదుపరుల సెంటిమెంట్, ముఖ్యంగా హైదరాబాద్ మరియు బెంగళూరు వంటి ప్రధాన వాణిజ్య కేంద్రాలలో, ఈ అనిశ్చితిని బట్టి తీవ్రంగా ప్రభావితమైంది.
స్థిరత్వానికి మద్దతు ఇచ్చిన దేశీయ అస్త్రాలు:
ప్రపంచ ఒత్తిడికి తలవంచకుండా ఆర్థిక స్థిరత్వాన్ని నిలబెట్టిన కొన్ని బలమైన దేశీయ అంశాలు ఉన్నాయి:
- బ్యాంక్ క్రెడిట్ వృద్ధి: వ్యాపారాలు మరియు వినియోగదారులు తీసుకునే రుణాలు కొద్దిగా పెరిగాయి, ఇది ఆర్థిక కార్యకలాపాలు నెమ్మదిగా పుంజుకుంటున్నాయని సూచిస్తుంది.
- రుణాలపై ఉపశమనం: వడ్డీ రేట్లు కొద్దిగా తగ్గుముఖం పట్టడం వలన రుణగ్రహీతలకు EMIల భారం తగ్గింది, మార్కెట్లో లిక్విడిటీ పెరిగింది.
- GST సంస్కరణలు: కేంద్ర ప్రభుత్వం చేపట్టిన వస్తువులు మరియు సేవల పన్ను (GST) హేతుబద్ధీకరణ చర్యలు ఈక్విటీ మార్కెట్లకు మద్దతునిచ్చాయి, స్వల్ప లాభాలకు కారణమయ్యాయి.
- ముడి చమురు స్థిరత్వం: క్రూడ్ ఆయిల్ ధరలు స్థిరంగా ఉండటం వలన, దిగుమతులపై ఆధారపడిన ద్రవ్యోల్బణం ఆందోళనలు తాత్కాలికంగా తగ్గాయి.
కానీ, ఈ సానుకూలతలు సెప్టెంబర్ రెండవ భాగంలో వచ్చిన బాహ్య షాక్‌ల ముందు పాక్షికంగా వెనక్కి తగ్గాల్సి వచ్చింది.
అంతర్జాతీయ దాడులు: US టారిఫ్‌లు, H-1B ఫీజుల గుబులు
భారతదేశానికి జీవనాడి వంటి రెండు కీలకమైన ఎగుమతి రంగాలపై అంతర్జాతీయంగా వచ్చిన దెబ్బలు మార్కెట్‌ను కలవరపరిచాయి.
- ఫార్మాస్యూటికల్స్ పై US సుంకాలు (Tariffs): భారతీయ ఫార్మా కంపెనీలు ఎగుమతి చేసే ఉత్పత్తులపై అమెరికా విధించిన కొత్త సుంకాలు ఈ రంగాన్ని ఒత్తిడిలోకి నెట్టాయి. ప్రపంచానికి చౌకైన ఔషధాలను అందించే మన దేశ పటిష్టమైన ఫార్మా రంగానికి ఇది ఒక పెద్ద సవాలు.
- ఐటీ రంగంపై H-1B ఫీజుల భారం: ఊహించని విధంగా H-1B వీసా ఫీజులు పెరగడం భారతదేశ ఐటీ రంగంలో (ముఖ్యంగా హైదరాబాద్ మరియు బెంగళూరు) భారీ అనిశ్చితిని సృష్టించింది. వేల కోట్ల రూపాయల వ్యాపారం జరిగే ఈ కీలక రంగం భవిష్యత్తుపై అలుముకున్న ఈ నీలి మేఘాలు మార్కెట్ సెంటిమెంట్‌ను దారుణంగా దెబ్బతీశాయి.
- ఈ పరిణామాలు భారత ఆర్థిక స్థిరత్వాన్ని పెళుసైన స్థితిలోకి నెట్టి, RBI జోక్యం కోసం అన్వేషించేలా చేశాయి.
రూపాయి రోదన: FPIల పలాయనం, బాండ్ ఈల్డ్స్ పెరుగుదల
దేశీయ ఆర్థిక వ్యవస్థకు మద్దతు లభిస్తున్నప్పటికీ, సెప్టెంబర్‌లో నాలుగు ప్రధాన ఆర్థిక సూచికలు వ్యవస్థపై తీవ్ర ఒత్తిడిని తీసుకువచ్చాయి. ఇవి భారతీయ ఆర్థిక స్థిరత్వానికి పెద్ద సవాళ్లుగా మారాయి.
- విదేశీ పోర్ట్‌ఫోలియో పెట్టుబడి (FPI) ప్రవాహాలు: FPIలు వరుసగా మూడవ నెల కూడా భారతీయ ఈక్విటీల నుండి నిధులను ఉపసంహరించుకోవడం కొనసాగించారు. అమెరికా టారిఫ్‌లు మరియు వాణిజ్య ఉద్రిక్తతలపై నెలకొన్న ఆందోళనలే దీనికి ప్రధాన కారణం. రుణ మార్కెట్లో స్వల్ప ప్రవాహాలు ఉన్నప్పటికీ, అవి ఈక్విటీల నుండి భారీగా వెనక్కి తీసుకున్న నిధులను సమతుల్యం చేయలేకపోయాయి.
- బలహీనమైన రూపాయి: FPIల నిరంతర ప్రవాహాల ఒత్తిడితో, రూపాయి US డాలర్‌తో పోలిస్తే రికార్డు కనిష్ట స్థాయికి పడిపోయింది. రూపాయి బలహీనపడటం అంటే దిగుమతి చేసుకున్న ద్రవ్యోల్బణం పెరగడం మరియు కరెంట్ అకౌంట్ లోటు (CAD) మరింత దిగజారడం. ఇది సామాన్యుడి జేబుపై నేరుగా ప్రభావం చూపే అంశం.
- లిక్విడిటీ పరిస్థితుల మితత్వం: బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థలో అందుబాటులో ఉన్న నిధుల సరఫరా క్రమంగా తగ్గుతున్నట్లు సంకేతాలు వచ్చాయి. దీనినే ‘సిస్టమిక్ లిక్విడిటీ మిగులు మితమైంది’ అని ఆర్థిక పరిభాషలో అంటారు. మార్కెట్లో ఫండ్స్ బిగుతుగా మారుతున్నాయని దీని అర్థం.
- పెరుగుతున్న బాండ్ ఈల్డ్స్: 10-సంవత్సరాల ప్రభుత్వ సెక్యూరిటీ (G-sec) ఈల్డ్ కొద్దిగా పెరిగింది. ఇది పెట్టుబడిదారులు మార్కెట్లో జాగ్రత్త వహిస్తున్నారని ప్రతిబింబిస్తుంది. బాండ్ ఈల్డ్ పెరగడం అంటే ప్రభుత్వానికి రుణాలు తీసుకోవడానికి అయ్యే ఖర్చు పెరగడం, ఇది ఆర్థిక నిర్వహణకు ఒక అదనపు భారం.
RBI వ్యూహం: రెపో రేటు కోత తప్పదా? – చౌక రుణాలు ఆశించే వారికి శుభవార్త?
ద్రవ్యోల్బణం మరియు వృద్ధిని సమతుల్యం చేయడం అనేది రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (RBI) యొక్క ద్రవ్య విధాన కమిటీ (MPC) ముందు ఉన్న ఒక సున్నితమైన సవాలు. ఒకవైపు ఆహార ద్రవ్యోల్బణం మరియు ఇంధన ధరలు అదుపులో ఉండటం RBIకి సానుకూల అంశం. అయితే, ప్రపంచ ఆర్థిక మందగమనం, రూపాయి బలహీనత మరియు వాణిజ్య ఉద్రిక్తతలు భారతదేశ వృద్ధి వేగానికి అడ్డు తగులుతున్నాయి.
నివేదికల ప్రకారం, MPC ఇప్పుడు వృద్ధికి బలాన్ని ఇవ్వడంపై దృష్టి పెడుతుందని భావిస్తున్నారు. అందుకే, నిపుణులు అంచనా వేస్తున్నది ఏమిటంటే:
“డిమాండ్‌ను ప్రేరేపించడానికి మరియు రుణ ఖర్చులను తగ్గించడానికి RBI ఈ ఆర్థిక సంవత్సరంలో మరోసారి రెపో రేట్లను తగ్గించవచ్చు.”
ఈ నిర్ణయానికి మద్దతునిచ్చే మరో ముఖ్య అంశం ఏంటంటే, US ఫెడరల్ రిజర్వ్ వడ్డీ రేట్లను తగ్గించడం. ఇది RBIకి మరింత ద్రవ్య స్థలాన్ని (Monetary Space) అందిస్తుంది. అంటే, రేట్లను తగ్గించినప్పటికీ, మూలధనం (Capital) మన దేశం నుండి వేరే దేశాలకు వేగంగా ప్రవహించకుండా నిరోధించవచ్చు.
RBI రెపో రేటును తగ్గిస్తే, దాని ఫలితం ఏమిటంటే:
- తగ్గిన EMIలు: గృహ రుణాలు, వాహన రుణాలు మరియు వ్యక్తిగత రుణాలు మరింత చౌకగా లభిస్తాయి.
- పెరిగిన లిక్విడిటీ: బ్యాంకులు మరింత ఎక్కువ నిధులను మార్కెట్‌లోకి విడుదల చేస్తాయి.
- పెట్టుబడికి ఊతం: వ్యాపారాలు సులభంగా రుణాలు పొంది, పెట్టుబడి కార్యకలాపాలను పెంచుతాయి.
వ్యాపారాలు మరియు గృహాలకు ఇది ఒక శుభవార్త అయినప్పటికీ, ఈ విధానం యొక్క దీర్ఘకాలిక ప్రభావం ప్రపంచ అనిశ్చితులు ఎంతవరకు తగ్గుతాయి అనే దానిపై ఆధారపడి ఉంటుంది. భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ ప్రస్తుతం ఒక కీలకమైన కూడలి వద్ద ఉంది. ఇక్కడి నుండి ముందుకు సాగాలంటే, దేశీయ పటిష్టతతో పాటు RBI యొక్క క్రియాశీలక విధాన మద్దతు తప్పనిసరి.
ప్రపంచ అనిశ్చితి మరియు వృద్ధి దృక్పథం: భారత్ వ్యూహంపై గ్లోబల్ ప్రభావం
భారతదేశం తన దేశీయ అంశాలపై ఎంత పటిష్టంగా ఉన్నప్పటికీ, ప్రపంచ ఆర్థిక నేపథ్యం మాత్రం ఇంకా అస్థిరంగానే ఉంది. ఈ గ్లోబల్ అలజడులు మన దేశం యొక్క వృద్ధి కథపై ప్రతికూల ప్రభావాన్ని చూపడం అనివార్యం. ప్రధానంగా, US-చైనా వాణిజ్య యుద్ధం ఇంకా పూర్తిగా సద్దుమణగకపోవడం, ప్రపంచ వృద్ధి రేటు మందగించడం, మరియు రక్షణవాద విధానాలు (Protectionist Policies) పెరగడం వంటి అంశాలు భారతదేశం వంటి **అభివృద్ధి చెందుతున్న మార్కెట్ల (Emerging Markets)**కు తీవ్ర సవాలు విసురుతున్నాయి.
సెప్టెంబర్ 2025 నెలలో, భారత వృద్ధి అంచనాలను ప్రభావితం చేసే రెండు పెద్ద గ్లోబల్ రిస్క్‌లు క్రిసిల్ నివేదికలో స్పష్టంగా హైలైట్ అయ్యాయి:
అ. భారతీయ ఎగుమతులపై తీవ్రమైన ఒత్తిడి:
- ఫార్మా మరియు ఐటీ సేవలు వంటి భారతదేశపు అత్యంత బలమైన ఎగుమతి-ఆధారిత రంగాలు US నుండి నేరుగా ఒత్తిడిని ఎదుర్కొన్నాయి. ఫార్మాస్యూటికల్స్పై సుంకాలు, మరియు ఐటీ (IT) సెక్టార్‌పై అధిక H-1B వీసా ఫీజులు విధించడం వల్ల ఈ కీలక రంగాలు లాభాల కోసం, వృద్ధి కోసం కష్టపడాల్సిన పరిస్థితి ఏర్పడింది. బెంగళూరు మరియు హైదరాబాద్ వంటి ఐటీ హబ్‌లలో వేలాది ఉద్యోగాలు మరియు వ్యాపారాలపై ఈ ప్రభావం కనిపిస్తోంది.
ఆ. ప్రపంచ వృద్ధి మందగమనం:
- అడ్వాన్స్‌డ్ ఎకానమీలు బలహీనమైన డిమాండ్‌ను ఎదుర్కొంటున్నాయి. దీని అర్థం ఏమిటంటే, ప్రపంచంలో డిమాండ్ తగ్గడం వలన, భారతదేశ ఎగుమతులు ఆర్థిక సంవత్సరం 2026 రెండవ భాగంలో తీవ్ర ఒత్తిడికి లోనయ్యే అవకాశం ఉంది. విదేశీ ఆర్డర్లు తగ్గితే, దేశీయ ఉత్పత్తిపై మరియు తయారీ రంగంపై కూడా ప్రతికూల ప్రభావం పడుతుంది.
అయినప్పటికీ, ఆశాదీపం ఆరలేదు! ఈ ప్రపంచ సవాళ్లు ఉన్నప్పటికీ, భారతదేశ దేశీయ వృద్ధి చోదక శక్తులు (Domestic Growth Drivers) బలంగా ఉన్నాయని క్రిసిల్ మరియు ఇతర నిపుణులు నమ్ముతున్నారు:
- ద్రవ్యోల్బణం నియంత్రణ: ద్రవ్యోల్బణం ఆర్‌బీఐ యొక్క సౌకర్యవంతమైన పరిధిలోనే (comfort zone) ఉంటుందని అంచనా వేయడం వలన, కేంద్ర బ్యాంకుకు విధాన సౌలభ్యం (Policy Flexibility) లభిస్తుంది.
- రెపో రేటు కోత ప్రభావం: ఆర్‌బీఐ రెపో రేటును తగ్గిస్తే, అది దేశీయంగా పెట్టుబడి (Investment) మరియు వినియోగ డిమాండ్‌ను (Consumption Demand) పునరుద్ధరించడానికి బలమైన ప్రేరణగా పనిచేస్తుంది.
- ప్రభుత్వ సంస్కరణలు: GST సంస్కరణలు మరియు పన్ను ఉపశమన చర్యలు దేశంలో వ్యాపారం చేసే సౌలభ్యాన్ని (Ease of Doing Business) మెరుగుపరచడానికి మరియు మార్కెట్ పోటీతత్వాన్ని పెంచడానికి ఉద్దేశించబడ్డాయి.
క్రిసిల్ నివేదిక ముగింపులో, ప్రపంచ అనిశ్చితి భారత వృద్ధి కథపై ఒక భారంగా పనిచేస్తున్నప్పటికీ, ఆర్‌బీఐ మరియు ప్రభుత్వం నుండి వచ్చే క్రియాశీలక విధాన మద్దతు (Proactive Policy Support) ఆర్థిక వ్యవస్థకు తగిన ఉపశమనాన్ని అందించి, ఆర్థిక స్థిరత్వాన్ని కొనసాగించడానికి సహాయపడుతుందని స్పష్టం చేసింది. ఈ విధానాలు ముఖ్యంగా తెలంగాణ మరియు ఆంధ్రప్రదేశ్ వంటి రాష్ట్రాలలో మౌలిక సదుపాయాల (Infrastructure) ప్రాజెక్టులకు మరియు రియల్ ఎస్టేట్ రంగానికి ఊతమివ్వగలవు.
వృద్ధికి మద్దతు Vs స్థూల ఆర్థిక సమతుల్యత
సెప్టెంబర్ 2025లో భారతదేశ ఆర్థిక పరిస్థితులు స్థిరంగా ఉన్నప్పటికీ, పెళుసైన ఒత్తిడికి లోనయ్యాయి. ఈ నెలలో బలహీనమైన రూపాయి విలువ, FPI ప్రవాహాలు, మరియు పెరుగుతున్న బాండ్ ఈల్డ్స్ ప్రధాన ఆందోళన కలిగించే అంశాలుగా నిలిచాయి. అయితే, బ్యాంక్ క్రెడిట్ వృద్ధి, GST హేతుబద్ధీకరణ చర్యలు మరియు స్థిరమైన ద్రవ్యోల్బణం వ్యవస్థకు అవసరమైన ఉపశమనాన్ని అందించాయి.
ముందుకు చూస్తే, రాబోయే MPC సమావేశాలలో రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (RBI) రెపో రేట్లను తగ్గించే అవకాశం ఉందని నిపుణులు బలంగా సూచిస్తున్నారు. ఈ చర్య రుణాలు తీసుకునే రుణగ్రహీతలకు ఉపశమనం కలిగించి, మొత్తం ఆర్థిక కార్యకలాపాలకు మద్దతు ఇస్తుంది. అయితే, US సుంకాలు, వాణిజ్య యుద్ధాలు మరియు గ్లోబల్ డిమాండ్ మందగమనం వంటి ప్రపంచ ప్రమాదాలు మాత్రం భారతదేశ ఆర్థిక వ్యవస్థకు నిరంతర సవాళ్లుగా కొనసాగుతాయి.
విధాన నిర్ణేతలకు, వృద్ధికి మద్దతు ఇవ్వడం మరియు స్థూల ఆర్థిక స్థిరత్వాన్ని (Macroeconomic Stability) నిర్వహించడం మధ్య సరైన సమతుల్యతను సాధించడం అనేది అత్యంత కీలకం. ఇది అత్యంత సున్నితమైన అంశం.
వ్యాపారాలు మరియు వినియోగదారులకు, రాబోయే నెలలు తక్కువ రుణ ఖర్చుల రూపంలో, అనగా చౌకైన రుణాల రూపంలో, అవకాశాలను తీసుకురావచ్చు. అయితే, బాహ్య షాక్‌లు తీవ్రమైతే, మార్కెట్లో అనిశ్చితి మరియు ప్రమాదాలు పెరగవచ్చనే విషయాన్ని కూడా గుర్తుంచుకోవాలి.
భారతదేశం ప్రస్తుతం ఒక చారిత్రకమైన మరియు కీలకమైన కూడలి వద్ద నిలబడి ఉంది. ఈ సమయంలో, దేశీయంగా ఉన్న బలాన్ని నమ్ముకోవడం, మరియు ఆర్‌బీఐ, ప్రభుత్వం నుండి వచ్చే క్రియాశీలక విధాన మద్దతు మాత్రమే, ప్రపంచ ప్రతికూలతలను తట్టుకుని, ఆర్థిక సంవత్సరం 2026లోకి తన వృద్ధి వేగాన్ని కొనసాగించగలదా లేదా అనే విషయాన్ని నిర్ణయిస్తుంది. భారతదేశం ఆసియాలో మరియు ప్రపంచంలో తన వృద్ధి శక్తిని నిరూపించుకోవడానికి సిద్ధంగా ఉంది, కానీ ఆ ప్రయాణం జాగ్రత్తగా, లెక్కగట్టిన అడుగులతో సాగాలి.