భారత్ లో సౌరశక్తి విప్లవం 2.8GW నుండి 128 GWకు

న్యూఢిల్లీ: పునరుత్పాదక శక్తి (RE) రంగంలో భారతదేశం సాధించిన విజయగాథ కేవలం గణాంకాలకు మాత్రమే పరిమితం కాదు; ఇది ఆర్థికాభివృద్ధి, పర్యావరణ పరిరక్షణ, మరియు ప్రపంచ నాయకత్వం దిశగా దేశం చేస్తున్న ప్రయాణానికి అద్దం పడుతుంది. ఇటీవల, అంతర్జాతీయ సౌర కూటమి (International Solar Alliance – ISA) 8వ సమావేశంలో కేంద్ర మంత్రి ప్రహ్లాద్ జోషి వెల్లడించిన అంకెలు, ఈ విప్లవం యొక్క వేగం, స్కేల్ మరియు ప్రభావం ఎంతటిదో స్పష్టం చేస్తున్నాయి. 2014లో కేవలం 81 GWగా ఉన్న దేశం మొత్తం పునరుత్పాదక శక్తి సామర్థ్యం( అంటే సౌరశక్తి (Solar Power)పవన శక్తి (Wind Power),బయోమాస్ శక్తి (Biomass Power),చిన్న జలవిద్యుత్ (Small Hydro Power) )నేడు అద్భుతంగా మూడు రెట్లు పెరిగి 257 GWకు చేరుకుంది. దీంతో, భారత్ ఈ రంగంలో ప్రపంచంలోనే నాలుగో అతిపెద్ద దేశంగా అవతరించింది. ఈ అసాధారణమైన వృద్ధి వెనుక ఉన్న కారణాలు, సవాళ్లు, మరియు దీని ద్వారా దేశానికి, పాఠకులకు కలిగే ప్రయోజనాలను లోతుగా విశ్లేషించడం సముచితం.

సౌరశక్తి వెలుగులు: స్కేల్ & వేగం

భారతదేశం యొక్క ఈ పునరుత్పాదక శక్తి ప్రయాణంలో సౌరశక్తిది సింహభాగం. 2014లో కేవలం 2.8 GWగా ఉన్న సౌర సామర్థ్యం, ఈ రోజు ఏకంగా 128 GWకు పెరిగింది. ఇది సుమారు 45 రెట్లు పెరుగుదల! అంతేకాక, కేవలం ఉత్పత్తి సామర్థ్యంలోనే కాకుండా, తయారీ రంగంలోనూ భారత్ దూకుడుగా ఉంది. 2014లో 2 GW ఉన్న సౌర మాడ్యూల్ తయారీ సామర్థ్యం ఇప్పుడు 110 GWకు, మరియు సున్నా (Zero) నుండి మొదలైన సౌర ఘటాల (Solar Cells) తయారీ సామర్థ్యం 27 GWకు పెరగడం అనేది కేవలం అంకెలు మాత్రమే కాదు; ఇది దేశీయంగా ఉపాధి కల్పన, సాంకేతిక స్వావలంబన (ఆత్మనిర్భరత), మరియు దిగుమతులపై ఆధారపడటాన్ని తగ్గించే వ్యూహాత్మక విజయంగా చూడాలి. ఈ కారణంగా, సౌర ఇంధన రంగంలో భారతదేశం కేవలం వినియోగదారుగా కాకుండా, తయారీదారుగానూ నిలబడేందుకు సిద్ధమైంది.

సౌరశక్తి లక్ష్యాలను అధిగమించిన నాయకత్వం

ఈ విప్లవాత్మక మార్పు వెనుక ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ నాయకత్వంలో తీసుకున్న విధానపరమైన నిర్ణయాలు, పటిష్టమైన లక్ష్య నిర్దేశాలు ఉన్నాయి. పారిస్ ఒప్పందం కింద భారత్ నిర్దేశించుకున్న నేషనల్లీ డిటర్మైన్డ్ కాంట్రిబ్యూషన్ (NDC) లక్ష్యం చాలా ముఖ్యమైనది. శిలాజ రహిత వనరుల నుండి 50 శాతం విద్యుత్ ఉత్పత్తి సామర్థ్యాన్ని సాధించాలనే లక్ష్యాన్ని, నిర్ణీత గడువు కంటే ఐదేళ్ల ముందే భారత్ చేరుకుంది. దీనితో పాటు, ఈ రంగంలో పెట్టుబడులను ఆకర్షించేందుకు, గ్రీన్ ఎనర్జీ విధానాలను సరళీకృతం చేసేందుకు ప్రభుత్వం చేసిన ప్రయత్నాలు అసాధారణం. ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థలున్న G20 దేశాలలో, తమ 2030 పునరుత్పాదక శక్తి లక్ష్యాలను 2021లోనే సాధించిన ఏకైక దేశం భారతదేశం కావడం గర్వకారణం. ఫలితంగా, అంతర్జాతీయ వేదికలపై భారతదేశం యొక్క ప్రతిష్ట, మరియు వాతావరణ మార్పులను ఎదుర్కోవడంలో దాని నిబద్ధత మరింత పెరిగింది.

ఆర్థిక శక్తి: ప్రపంచంలోనే అత్యల్ప టారిఫ్‌లు

భారతదేశం యొక్క పునరుత్పాదక శక్తి విజయానికి కీలకమైన అంశం దాని ఆర్థిక స్థోమత. ప్రపంచవ్యాప్తంగా, సౌర శక్తి, సోలార్-ప్లస్-బ్యాటరీ, మరియు గ్రీన్ అమ్మోనియాకు సంబంధించి అత్యంత తక్కువ టారిఫ్‌లు (Tariffs) భారతదేశంలోనే ఉన్నాయి. అందువల్ల, భారీ స్థాయిలో, వేగంగా, మరియు నైపుణ్యంతో కూడిన అమలు ద్వారా స్వచ్ఛమైన శక్తిని సామాన్య ప్రజలకు కూడా అందుబాటు ధరలో ఉంచడంలో భారత్ సఫలమైంది. అంతర్జాతీయంగా, ఈ చౌక ధరల నమూనా అనేక అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలకు ఆదర్శంగా నిలుస్తోంది. మరోవైపు, ఇంటర్నేషనల్ ఎనర్జీ ఏజెన్సీ (IEA) భారత్‌ను ప్రపంచంలోనే రెండవ అతిపెద్ద పునరుత్పాదక మార్కెట్‌గా అంచనా వేయడం, మరియు ఇంటర్నేషనల్ రెన్యూవబుల్ ఎనర్జీ ఏజెన్సీ (IRENA) భారత్‌ను ‘ఎనర్జీ ట్రాన్సిషన్ పవర్‌హౌస్’ అని పిలవడం ఈ రంగంలో దేశం యొక్క బలాన్ని సూచిస్తుంది.

సమస్య: అసమాన ప్రగతి మరియు ఫైనాన్సింగ్ సవాళ్లు

భారతదేశం తన లక్ష్యాలను సాధించడంలో దూసుకుపోతున్నప్పటికీ, ప్రపంచవ్యాప్తంగా పునరుత్పాదక శక్తి రంగంలో ప్రగతి అసమానంగా ఉంది అనేది గుర్తించాల్సిన వాస్తవం. మంత్రి జోషి ప్రస్తావించినట్లుగా, ఉప-సహారా ఆఫ్రికా (Sub-Saharan Africa) మరియు చిన్న దీవుల దేశాలలో (Small Island Nations) కోట్లాది మంది ప్రజలకు ఇప్పటికీ నమ్మదగిన విద్యుత్ సౌకర్యం లేదు. అయితే, ఈ **డివైడ్ (Divide)**ను తొలగించడానికి పెద్ద ఎత్తున, మరియు సమానత్వం ఆధారిత ఫైనాన్సింగ్ (Equitable Finance) అవసరం. ఈ సమస్యకు పరిష్కారంగా, దీనితో పాటు, భారతదేశం అంతర్జాతీయ సౌర కూటమి (ISA) ద్వారా చొరవ చూపుతోంది. ఆఫ్రికాలోని చిన్న గ్రిడ్లు (Mini-Grids) మరియు పంపిణీ చేయబడిన పునరుత్పాదక వనరులలో పెట్టుబడులకు మద్దతుగా, ఆఫ్రికా సోలార్ ఫెసిలిటీకింద 25 మిలియన్ డాలర్ల తోడ్పాటును అందించడానికి భారత్ కృషి చేస్తోంది. ఈ కారణంగా, గ్లోబల్ సౌత్‌లో సమానమైన వృద్ధి పట్ల భారతదేశం యొక్క నిబద్ధత స్పష్టమవుతుంది.

భవిష్యత్తు మరియు ఆర్థిక అవకాశాలు

ఈ పునరుత్పాదక శక్తి విప్లవం కేవలం జాతీయ విజయం మాత్రమే కాదు, ఇది సామాన్య పౌరులకు, ముఖ్యంగా పాఠకులకు అనేక ప్రయోజనాలను అందిస్తుంది.

• తక్కువ విద్యుత్ ధరలు: చౌకైన పునరుత్పాదక శక్తి టారిఫ్‌ల వల్ల భవిష్యత్తులో విద్యుత్ వినియోగదారులకు ఖర్చులు తగ్గే అవకాశం ఉంది.
• ఉద్యోగ అవకాశాలు: సౌర ఘటాలు మరియు మాడ్యూల్స్ తయారీ సామర్థ్యం 110 GW మరియు 27 GW లకు పెరగడం ద్వారా లక్షలాది కొత్త ఉద్యోగాలు ముఖ్యంగా తయారీ, సంస్థాపన, నిర్వహణ రంగాలలో సృష్టించబడతాయి.
• స్వచ్ఛమైన గాలి: థర్మల్ విద్యుత్ ఉత్పత్తి తగ్గడం ద్వారా వాయు కాలుష్యం తగ్గి, ప్రజల ఆరోగ్యం మెరుగుపడుతుంది.
• వ్యవసాయ రంగంలో ఉపశమనం: సోలార్ పంప్‌సెట్ల వాడకం ద్వారా రైతుల విద్యుత్ బిల్లుల భారం తగ్గడమే కాకుండా, పగటిపూట నిరంతరాయంగా నీటిపారుదల అందుబాటులోకి వస్తుంది.

మొత్తానికి, ప్రపంచంలోనే అతి తక్కువ తలసరి ఉద్గారాలు (Per Capita Emissions) మరియు తలసరి శక్తి వినియోగం ఉన్న దేశంగా ఉంటూ కూడా, భారతదేశం ఈ స్థాయిలో స్వచ్ఛమైన ఇంధన పరివర్తనకు కట్టుబడి ఉండటం అనేది నిజంగా ముఖ్యంగా ఆదర్శప్రాయం. చివరగా, ఈ మార్పు దేశ భవిష్యత్తు ఆర్థిక మరియు పర్యావరణ భద్రతకు గట్టి పునాది వేస్తుంది.

ప్రపంచ నాయకత్వం వైపు అడుగులు

భారతదేశం పునరుత్పాదక శక్తి రంగంలో సాధించిన ఈ విజయం, దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థకు, పర్యావరణానికి మరియు పారిశ్రామిక రంగానికి ఒక కొత్త శక్తిని ఇచ్చింది. ప్రపంచ శక్తి ఉత్పత్తి వృద్ధిలో, గత ఐదేళ్లలో భారత్ మూడవ స్థానంలో నిలవడం ఈ వేగానికి నిదర్శనం. అదేవిధంగా, ప్రపంచ సౌరశక్తి సామర్థ్యం 1,600 GW ను దాటినప్పటికీ, ఇంకా మిలియన్ల మందికి నమ్మదగిన విద్యుత్ అందకపోవడాన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని, భారతదేశం ISA వేదికగా ప్రపంచ దేశాలను ఏకం చేయాలని పిలుపునిచ్చింది. తద్వారా, అందరినీ కలుపుకొని పోయే విధంగా ఒక కొత్త ప్రపంచ ఇంధన క్రమాన్ని (Global Energy Order) స్థాపించాలనే లక్ష్యాన్ని భారత్ నిర్దేశించుకుంది. ఈ అద్భుతమైన వృద్ధిరేటు కొనసాగితే, రాబోయే దశాబ్దంలో భారతదేశం ప్రపంచంలోనే గ్రీన్ ఎనర్జీ సూపర్‌పవర్‌గా అవతరించడంలో ఎటువంటి సందేహం లేదు. ఈ ప్రయాణంలో ప్రతి పౌరుడి భాగస్వామ్యం, ప్రభుత్వం యొక్క పటిష్టమైన విధానాలు మరియు అంతర్జాతీయ సహకారం అత్యంత కీలకం.