కాఠ్మాండు, సెప్టెంబర్ 12: నేపాల్ రాజకీయాలు ఊహించని మలుపు తీసుకున్నాయి. దశాబ్దాలుగా రాజకీయ అస్థిరత, పార్టీల మధ్య అంతర్గత కలహాలు, ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థపై పెరుగుతున్న అసంతృప్తితో సతమతమవుతున్న నేపాల్కు కొత్త దిశానిర్దేశం చేయడానికి తాత్కాలిక ప్రధానమంత్రిగా సుశీలా కార్కీ ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు. షీతల్ నివాస్ జరిగిన ఒక ప్రత్యేక, గంభీరమైన కార్యక్రమంలో, నేపాల్ మొదటి మహిళా ప్రధాన న్యాయమూర్తిగా పేరు పొందిన సుశీలా కార్కీతో అధ్యక్షుడు రామ్ చంద్ర పౌడెల్ ప్రమాణ స్వీకారం చేయించారు. ఈ నియామకం ఒకవైపు రాజకీయ పార్టీలకు, మరోవైపు దేశ భవిష్యత్తుపై అపనమ్మకంతో ఉన్న సాధారణ ప్రజలకు ఒక ఊరటనిచ్చే పరిణామం.
సంక్షోభానికి దారితీసిన పరిస్థితులు: నిరసనల నేపథ్యం
గత కొన్ని నెలలుగా, నేపాల్ రాజకీయాలు తీవ్ర గందరగోళంలో ఉన్నాయి. పార్లమెంటరీ ప్రభుత్వం, ప్రజాప్రతినిధులపై పెరుగుతున్న అవినీతి ఆరోపణలు, పాలనలో అసమర్థత, ముఖ్యంగా యువత భవిష్యత్తును పట్టించుకోకపోవడం వంటి కారణాలతో దేశవ్యాప్తంగా తీవ్ర నిరసనలు వెల్లువెత్తాయి. గతంలో మావోయిస్టుల పోరాటాలు, రాజరిక వ్యవస్థ రద్దు కోసం జరిగిన ఉద్యమాల మాదిరిగా కాకుండా, ఈసారి నిరసనలకు నాయకత్వం వహించింది “జెన్-జెడ్” లేదా “జనరేషన్-వై”. సాంకేతికత, సామాజిక మాధ్యమాల ద్వారా సంఘటితమైన ఈ యువత బృందం, ప్రభుత్వంపై తమ అసంతృప్తిని స్పష్టంగా వెల్లడించింది. “మాకు రాజకీయాలతో పనిలేదు, మాకు అవినీతి రహిత పాలన కావాలి, ఉద్యోగావకాశాలు కావాలి” అని నినదిస్తూ వీరు దేశవ్యాప్తంగా పెద్ద ఎత్తున నిరసనలకు పిలుపునిచ్చారు. పార్లమెంటు రద్దు, నిష్పాక్షిక పాలన ఏర్పాటు, కొత్త ఎన్నికల నిర్వహణ వంటి డిమాండ్లతో వీరు ప్రభుత్వంపై తీవ్ర ఒత్తిడి తెచ్చారు.
ఈ నిరసనల నేపథ్యంలోనే అధికార, ప్రతిపక్ష పార్టీలు ఒక ఉమ్మడి అంగీకారానికి వచ్చాయి. పార్లమెంటును రద్దు చేసి, నిష్పక్షపాతంగా ఎన్నికలు నిర్వహించగల ఒక తాత్కాలిక ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేయడానికి సుశీలా కార్కీ అత్యంత సమర్థవంతమైన ఎంపిక అని అందరూ అంగీకరించారు. ఒక న్యాయమూర్తిగా ఆమెకున్న నిష్పాక్షికత, నిజాయితీ, మరియు ప్రజాస్వామ్య విలువల పట్ల ఆమెకున్న గౌరవం ఈ నిర్ణయానికి ప్రధాన కారణాలు.
చారిత్రక నియామకం: సుశీలా కార్కీ ప్రాధాన్యత
సుశీలా కార్కీని ప్రధానమంత్రిగా నియమించడం నేపాల్ చరిత్రలోనే ఒక చారిత్రక ఘట్టం. ఆమె నేపాల్ సుప్రీంకోర్టుకు మొదటి మహిళా ప్రధాన న్యాయమూర్తిగా పనిచేసిన అనుభవం ఉంది. ఆ కాలంలో ఆమె చేసిన సంస్కరణలు, ముఖ్యంగా అవినీతికి వ్యతిరేకంగా తీసుకున్న కఠినమైన చర్యలు ఆమెకు ప్రజల్లో మంచి పేరు తెచ్చిపెట్టాయి. ఆమె ఒక న్యాయమూర్తిగా చేసిన కొన్ని ముఖ్యమైన తీర్పులు నేపాల్\u200cలో న్యాయవ్యవస్థపై విశ్వాసాన్ని పెంచాయి. ముఖ్యంగా ఆమె ఇచ్చిన ఒక తీర్పు మహిళలు తమ పిల్లలకు పౌరసత్వం కల్పించడానికి అనుమతిస్తుంది, ఇది లింగ సమానత్వం దిశగా ఒక ముఖ్యమైన అడుగు.
రాజకీయ పార్టీలకు అతీతంగా ఉన్న ఆమె నేపథ్యం, ఏ రాజకీయ పార్టీకి లేదా కూటమికి ఆమె అనుకూలంగా వ్యవహరించరని ప్రజల్లో నమ్మకం కలిగించింది. ఈ నియామకం దేశంలో ఒక కొత్త మార్పుకు నాంది పలికింది. కేవలం రాజకీయ నాయకులే కాకుండా, నిజాయితీ, నిష్పక్షపాతంగా ఉండే నిపుణులు కూడా దేశ పాలనలో కీలక పాత్ర పోషించగలరని ఇది రుజువు చేసింది.
భవిష్యత్తు ప్రణాళికలు, సవాళ్లు
తాత్కాలిక ప్రధానిగా ప్రమాణ స్వీకారం చేసిన సుశీలా కార్కీ ముందు ఒకే ఒక ప్రధాన కర్తవ్యం ఉంది: ఆరు నెలల్లో స్వేచ్ఛాయుతమైన, నిష్పక్షపాతమైన పార్లమెంటరీ ఎన్నికలను నిర్వహించడం. ఈ ఎన్నికలు కేవలం కొత్త ప్రభుత్వాన్ని ఎన్నుకోవడం మాత్రమే కాదు, నేపాల్ ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థపై ప్రజలకు తిరిగి విశ్వాసం కల్పించడం కూడా. ఈ ఆరు నెలల కాలంలో ఆమెకు అనేక సవాళ్లు ఎదురయ్యే అవకాశం ఉంది.
మొదటి సవాలు – మంత్రుల నియామకం. తాత్కాలిక మంత్రివర్గంలో ముగ్గురు సభ్యులు ఉంటారని అంగీకరించినప్పటికీ, మంత్రుల ఎంపికపై ఇంకా ఏకాభిప్రాయం కుదరలేదు. ప్రస్తుతానికి, ప్రధాని కార్కీ అన్ని శాఖలను తాత్కాలికంగా పర్యవేక్షిస్తున్నారు. ఇది ఒక తాత్కాలిక వ్యవస్థ, ఇది పాలనా వ్యవహారాలపై ప్రభావం చూపవచ్చు. పార్టీలు తమకు అనుకూలమైన వారిని మంత్రులుగా నియమించడానికి ఒత్తిడి చేయవచ్చు, ఇది ప్రధాని కార్కీ నిష్పక్షపాతానికి పరీక్షగా నిలుస్తుంది.
రెండవ సవాలు – ఎన్నికల నిర్వహణ. నేపాల్\u200cలో ఎన్నికల నిర్వహణ ఒక సంక్లిష్టమైన ప్రక్రియ. ఇది ఒక ప్రశాంతమైన వాతావరణంలో జరగడం అత్యంత కీలకం. గతంలో ఎన్నికల సమయంలో జరిగిన హింస, అవకతవకలు వంటి సంఘటనలు పునరావృతం కాకుండా చూడటం ఆమెకు ఒక పెద్ద సవాలు.
మూడవ సవాలు – రాజకీయ పార్టీల సహకారం. ఎన్నికల తేదీ దగ్గర పడుతున్న కొద్దీ, రాజకీయ పార్టీలు తమకు అనుకూలమైన నిర్ణయాలను తీసుకోవాలని తాత్కాలిక ప్రభుత్వంపై ఒత్తిడి తెచ్చే అవకాశం ఉంది. ఈ ఒత్తిడిని సమర్థవంతంగా ఎదుర్కోవడం కార్కీకి ఒక పెద్ద పరీక్ష.
విశ్లేషణ: సంధి దశలో నేపాల్ రాజకీయాలు
సుశీలా కార్కీ నియామకం నేపాల్ రాజకీయ చరిత్రలో ఒక కొత్త అధ్యాయానికి నాంది. ఇది కేవలం ఒక తాత్కాలిక నియామకం కాదు, ఇది ఒక కొత్త తరం, కొత్త ఆలోచనలకు ప్రతీక. ప్రజల ఆకాంక్షలను విస్మరించిన రాజకీయ పార్టీలకు ఇది ఒక హెచ్చరిక కూడా. రాజకీయ నాయకులు ప్రజల విశ్వాసం కోల్పోయినప్పుడు, సమాజంలోని నిపుణులు, నిష్పాక్షిక వ్యక్తులు పాలన పగ్గాలు చేపట్టగలరని ఇది రుజువు చేసింది.
భారత్, చైనా వంటి పొరుగు దేశాలతో నేపాల్ సంబంధాలు కూడా ఈ నియామకం తర్వాత మరింత స్థిరంగా మారే అవకాశం ఉంది. ఒక తాత్కాలిక ప్రభుత్వం ఉండటం వల్ల, దేశ అంతర్గత విధానాలపై ప్రభావం చూపకుండా, విదేశాంగ విధానాలు మరింత స్థిరంగా ఉండే అవకాశం ఉంది.
మొత్తానికి, సుశీలా కార్కీ నియామకం కేవలం ఒక రాజకీయ నిర్ణయం కాదు. ఇది ఒక సామాజిక, చారిత్రక పరిణామం. ఆరు నెలల్లో జరగనున్న ఎన్నికలు నేపాల్లో ఒక కొత్త, స్థిరమైన, అవినీతి రహిత ప్రభుత్వానికి మార్గం సుగమం చేస్తాయా లేదా అనేది చూడాలి.